Polacy znaleźli w Antarktyce ciało brytyjskiego polarnika, który zginął 66 lat temu
12 sierpnia 2025, 15:43Badacze z Polskiej Stacji Antarktycznej im. Henryka Arctowskiego znaleźli w Antarktyce zwłoki brytyjskiego naukowca, który zginął niemal równo 66 lat temu. W Zatoce Admiralicji na Wyspie Króla Jerzego cofający się lodowiec odsłonił ludzkie szczątki, a badania DNA potwierdziły, że to Dennis „Tink” Bell, 25-letni meteorolog, który pracował dla poprzedniczki British Antarctic Survey, Falkland Islands Dependencies Survey. Obok zwłok znajdowało się ponad 200 przedmiotów zmarłego, w tym pozostałości po walkie-talkie, latarka, kijki od nart, zegarek marki Erguel czy nóż szwedzkiej marki.
Ludzie pokonywali otwarte morze już ponad milion lat temu
12 sierpnia 2025, 11:42Rozprzestrzenianie się wczesnych homininów poza kontynentalną Azję Południowo-Wschodnią to najstarszy przypadek przekraczania otwartego morza przez naszych przodków i krewniaków. Dotychczas najstarszymi śladami homininów w Wallacei były kamienne artefakty z Flores sprzed około 1,02 miliona lat. Wiemy też, że ponad 700 tysięcy lat temu homininy mogły dotrzeć na Luzon na Filipinach. Artykuł, opublikowany właśnie na łamach Nature, wskazuje, że wcześni ludzie trafili na Sulawesi (Celebes) w tym samym czasie, co na Flores, a być może zasiedlili tę wyspę znacznie wcześniej.
Gorylice jak ludzie: znajomości odgrywają kluczową rolę przy zmianie grup rodzinnych
11 sierpnia 2025, 12:37Socjalizowanie się w grupie nieznajomych może być trudne. Niejednokrotnie odmawiamy pójścia na spotkanie w ludźmi, których nie znamy lub też namawiamy kogoś znajomego, by poszedł z nami. Okazuje się, że nie jest to cecha typowo ludzka. Ponad dwie dekady badań na gorylach pokazały, że samice przechodząc do innej grupy, wybierają tę, w której znajdują się znane im wcześniej gorylice.
W Europie już 12 000 lat temu celowo modyfikowano kształt czaszki
11 sierpnia 2025, 10:37Szczątki sprzed 12 500 lat odkryte w jaskini Arene Candide we Włoszech noszą ślady modyfikacji czaszki. Szkielet AC12, należący do dorosłego mężczyzny, został znaleziony w latach 40. XX wieku w kontekście ceremonii pogrzebowych, złożono go w niszy nad innym grobem. Odkrywcy uznali, że wydłużona czaszka to wynik choroby lub urazu. Najnowsze badania opublikowane w czasopiśmie Scientific Reports wskazują jednak na coś zupełnie innego – świadome kształtowanie czaszki w dzieciństwie.
Hubble zbadał gościa spoza Układu Słonecznego. 3I/ATLAS to najszybszy obiekt w swej klasie
9 sierpnia 2025, 09:11Astronomowie z NASA przeprowadzili szczegółowe obserwacje międzygwiezdnej komety 3I/ATLAS – trzeciego znanego obiektu tego typu, który odwiedził Układ Słoneczny. Wykorzystano do tego Kosmiczny Teleskop Hubble’a oraz obserwatorium Neil Gehrels Swift. Celem było określenie rozmiaru jądra, charakteru aktywności i składu chemicznego tego niezwykle rzadkiego gościa spoza naszego systemu planetarnego.
Najbardziej odległa supermasywna czarna dziura istniała już 13,3 miliarda lat temu
8 sierpnia 2025, 14:55Międzynarodowy zespół, kierowany przez naukowców z University of Texas w Austin, zidentyfikował najbardziej odległą i najstarszą czarną dziurę, jaką kiedykolwiek potwierdzono obserwacyjnie. Dziura i jej macierzysta galaktyka CAPERS-LRD-z9, istniały zaledwie 500 milionów lat po Wielkim Wybuchu, 13,3 miliarda lat temu.
Rolnicy zjedli swoich sąsiadów. Konflikt międzygrupowy w neolitycznej Europie
8 sierpnia 2025, 10:35W jaskini El Mirador w słynnej Sierra de Atapuerca naukowcy odkryli ślady kanibalizmu. To kolejny raz, gdy piszemy o takich praktykach w rejonie. Niedawno informowaliśmy o podobnych dowodach z innego stanowiska w Atapuerce – Gran Dolina – gdzie ponad 800 tys. lat temu zjedzono dziecko gatunku Homo antecessor. Teraz cofamy się o niespełna sześć tysięcy lat, do schyłku neolitu, kiedy Europę zamieszkiwały już społeczności rolników i hodowców.
Zęby dinozaurów – nowe źródło informacji o dawnym stężeniu CO2 w atmosferze
8 sierpnia 2025, 09:03Niemieccy badacze znaleźli nowe źródło informacji o stężeniu dwutlenku węgla w atmosferze przed milionami lat. Okazało się, że zapis na ten temat znajduje się w... skamieniałych zębach dinozaurów. Uczeni z Uniwersytetów w Moguncji, Göttingen i Bochum, na podstawie analizy izotopów tlenu w szkliwie zębów dinozaurów stwierdzili, że stężenie CO2 w atmosferze w mezozoiku (252–66 milionów lat temu), było znacznie wyższe niż obecnie. Badania były możliwe dzięki wykorzystaniu innowacyjnej metody, która pozwoliła na określenie względnego stosunku wszystkich trzech naturalnych izotopów tlenu.
Nowe badania podważają teorię o początkach nierówności w Europie
7 sierpnia 2025, 10:52Globalne nierówności, poziom dystrybucji dóbr i akumulacji kapitału, są częstym przedmiotem dyskusji. Wiele dziedzin nauki zajmuje się badaniem historii powstawania hierarchii i nierówności w ludzkich społecznościach. Szeroko obecnie akceptowana teoria mówi, że pojawienie się rolnictwa i związanego z tym osiadłego trybu życia było zapowiedzią nieuniknionych nierówności. A do ich powstania w szczególności przyczyniło się wynalezienie radła, które umożliwiało akumulację kapitału i przekazywanie go kolejnym pokoleniom.
Ziemniaki mogą zwiększać ryzyko cukrzycy typu 2. Zależy, jak je przygotujesz
7 sierpnia 2025, 08:44Badacze z Harvard T.H. Chan School of Public Health postanowili zweryfikować wyniki wcześniejszych badań, które wskazywały na związek pomiędzy spożyciem ziemniaków a cukrzycą typu 2. Badania te nie dawały bowiem jednoznacznych wyników, często brak było w nich informacji o tym, w jaki sposób ziemniaki zostały przygotowane oraz o potencjalnych skutkach zastąpienia ziemniaków innym pożywieniem.
